Prof. Dr. Tezer KUTLUK
Bebek Sağlığı
Doğumdan itibaren yenidoğan bebeğin 1 yaşına kadar olan yaşamdaki en hızlı büyüme döneminde,  bebeğin sürekli bakımını üstlenen bir çocuk doktoru çok faydalı olmaktadır. Anne ve babanın ihtiyacı olan rehberliği yerine getiriyorum.
Doğumdan itibaren yenidoğan bebeğin 1 yaşına kadar olan dönemidir. Bu dönem, yaşamdaki en hızlı büyüme dönemidir. Bu hızlı büyüme döneminde anne ve babalarla işbirliği içinde bebek bakımı, anne sütü, ek gıdalar, bebek beslenmesi, büyümenin izlenmesi, aşılama, bebek taramaları, bu dönemin sık görülen hastalıklarının erken tanısı ve etkin tedavisini üstlenerek bebeğin sağlıklı büyümesine yardımcı olmaya çalışıyorum.

Bu dönemde, sağlam çocuk takibi yapan ya da bebeğin sürekli bakımını üstlenen bir çocuk doktoru çok faydalı olmaktadır. Anne ve babanın ihtiyacı olan rehberliği yerine getiriyorum.

Bebeklerimi nasıl izliyorum?

Beslenme danışmanlığı, emzirme danışmanlığı, ek gıdalara ne zaman başlanmalı, Büyümenin takibi, gelişmenin takibi, hastalık ve kazalardan korunma, hasta olduklarında tedavileri, aşı uygulamaları/aşı danışmanlığı gibi alanlar öne çıkan alanlarımdır.

Sıkça Sorulan Sorular
(Bebeklerde dikkat çeken belirti ve bulgular)

Yenidoğan sarılığı, kusma, ishal, kilo alamama, fazla kilo alma, büyüme geriliği, gaz problemleri (kolik), pişik, konak, reflü, göz iltihabı (konjuktivit), pamukçuk, solunum yolu enfeksiyonları, diğer enfeksiyonlar, doğumsal anomaliler (konjenital anomaliler)

Bebeğin uygun kilo alması mutlaka çok iyi takip edilmesi gereken bir durumdur. Beslenme ilişkili olabileceği gibi, önemli hastalıkların belirtisi de olabilir.

Gerçekten bebeğinizin kilo alımı fazla mı değil mi tıbbi açıdan değerlendirilmelidir. Sebebe göre yaklaşım planlanmalıdır

Yenidoğan bebeğin baş çevresi 35 cm civarındadır. Birkaç yıl içinde hızla büyür. Büyümemesi önemli hastalıkların işareti olabilir. Yaşa göre baş çevresi ölçeklerine bakılarak tıbbi değerlendirme gerektirir.

Yenidoğan bebeğin baş çevresi 35 cm civarındadır. Birkaç yıl içinde hızla büyür. Beklenenden daha büyük olması önemli hastalıkların işareti olabilir. Yaşa göre baş çevresi ölçeklerine bakılarak tıbbi değerlendirme gerektirir.

Bebek pişiklerinde en önemli olan deri bakımı ile pişiklerin önlenmesidir. Pişikler iyileştirici deri bakımı ile tedavi edilirler. Ancak düzelmeyen ve uzun süren pişiklerde doktorunuza danışmalısınız.

Genellikle 5-10 günde düşer. Gecikme olan durumlarda doktora danışmalıdır. Göbekten kanama, göbek akıntısı varsa da danışmalısınız.

Bebeklerde ve çocuklarda ateş olduğu zaman her zaman dikkatli olmalıyız. Ateş önemli bir belirtidir. Koltuk altı ve kulaktan ölçülür. 37 dereceyi geçtiği zaman dikkatli olmalısınız. Yüksek ateş özellikle 3 yaşından küçük bebeklerde havale sebebidir. Bir taraftan parasetamol ile ateş düşürülürken diğer taraftan ateşin sebebine yönelik muayene, tetkik ve tedavi planı için doktorunuzu aramalısınız.

Kusma bazen önemli hastalıkların habercisi olabilir. Altta bir hastalık olup olmadığını ayırmak önemlidir. Ağızdan taşar şekilde ve nadir oluyorsa genellikle beslenme ilişkilidir. Bebeklerde bir yaşına kadar olan döneminde fizyolojik kusmalar olabilir. Eğer kusmalar kesilmiyor, kilo almasını engelliyor, öksürüğe yol açıyor, düzelmiyorsa doktora danışmalısınız. Sebat eden, giderek artan, özellikle beraberinde ateş, öksürük, ishal, dalgınlık ve diğer bazı belirtilerin eşlik ettiği durumlarda gecikmeden doktora başvurmanızı tavsiye ederim.

Bebeğinizin günde kaç kere kaka yaptığını, kıvamını, beraberinde ateş, kusma olup olmadığını doktorunuzla paylaşarak karar vermeniz yerinde olacaktır.

Kabızlık genellikle beslenme ile ilişkili olmakla birlikte hipotiroidi (erken bebeklikte) çeşitli sindirim sistemi hastalıkları, tümör gibi ciddi nedenler de kabızlığa yol açabilir. Düzelmeyen sebat eden kabızlıklarda doktorunuza danışmalısınız?

Bebeklerde 15 günlük ile 3 ay arasında gaz sık karşılaşılan bir durumdur ve mutlaka yatışacaktır. Şiddeti bebeğe göre değişir. Bazı ilaçlar ve bitkisel ürünler kullanılmakla birlikte pek yararlı oldukları söylenemez. Önemli olan, gaz problemi diye başka ciddi sağlık problemlerini gözden kaçırmamanızdır. Bu nedenle doktor muayenesi gerekmektedir.

İdrar miktarında azalma, idrar miktarında artma, idrar yaparken ağlama, idrar yaparken ağrı, kırmızı idrar (idrarda kan?), idrar renginin fazla koyu olması gibi durumlara dikkat ediniz.

Yeni doğan döneminde topuk kanı, işitme testi, kalça çıkığının erken tanısı için kalça ultrasonu yapılması gereken taramalardır.

İlk 4 ayda 16-20 saat; 4-12 ayda 12-16 saat; 1-2 yaşta 14 saat; 3-5 yaşta 10-13 saat uyurlar. Uyanıp tekrar uyuyarak bu sürelere erişirler. Bebeğin yeterli uyku uyuması bebeğin daha huzurlu, sakin olmasını sağlar.

BCG, hepatit B, Difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, hemofilus, zatürre, rotavirus, suçiçeği, kabakulak, kızamık, kızamıkçık, menenjit aşıları bebeklik ve çocukluk döneminin aşılarıdır.

Genellikle ilk diş 7 ayda çıkar, sonrasında yaklaşım her ay bir diş çıkar, ancak bebekten bebeğe de değişir durum. Önce ortadaki kesici dişler çıkar, sonra birinci molarlar ve sonra köpek dişleri çıkar. Ağız ve diş bakımı konusunu da doktorunuzla konuşmalısınız.

Üç kilogram ağırlığında, 50 cm boyunda doğan bebek 1 yaşında 10 kg vücut ağırlığı ve 74 cm boyuna ulaşır. Bebekler çok hızlı büyürler. Bu nedenle bu hızlı büyüme döneminde doğumsal ya da edinsel hastalıklar büyümeyi olumsuz yönde etkilerler. Bu nedenle büyümenin düzenli izlenmesi özenle yapılmalıdır.

Bebeğinizin her ayda hangi gelişim aşamasında olduğu izlenmelidir. 15 gün 1 ay arasında başını dik tutmaya başlar. 5 aylıkta yatarken dönebilmeye başlar, 5 aylık destekli 6 aylık desteksiz oturur, 10 ay civarında emekler 1 yaş civarında yürür gibi gelişimin önemli dönemlerini takip edilmelidir. Elbette bu gelişim özellikleri bebekten bebeğe değişir ama gelişimin doktorla değerlendirilmesi, doktor muayenesinin en önemli gerekliliklerinden birisidir. Ayrıntıları doktorunuzla konuşmalısınız.

İlk yıl ve yuva öncesi dönemde bebekler sık hasta olmazlar. Yuva dönemi başlayınca doğal olarak hastalıklarda artar. En görüleni de öksürükle beraber seyreden, üst solunum yolu enfeksiyonlar, grip, kulak ve boğaz iltihabıdır. Öksürüğün süresi, şiddeti, birlikte hangi belirti ve bulguların olduğuna göre tanı ve tedavi yaklaşımı değişir.

Bebekler ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. 1-2 yıl süre ile emzirmek uygun olacaktır. Ancak 6 aydan sonra tek başına anne sütü yetmeyecektir, doktor kontrolünde bebek beslenmesi planlanmalıdır.

15 günlükten itibaren 1 yaşına kadar günde 400 ünite Vitamin D 3 verilmelidir. Ülkemizde demir eksikliğinin sık görülmesi nedeni ile Sağlık Bakanlığı 4 aydan itibaren 1 yaşında demir kullanımı tavsiye etmektedir. Doktor kontrolünde planlama yapılmalıdır.

6 aylıktan itibaren anne sütünün yanında ek gıdalar verilmelidir. Miktar ve çeşitliliği giderek artırılır. Hangi ayda hangi gıdayı alabileceği konusunda doktorunuzla konuşunuz. Unutmamalı, beslenme annenin en çok yardım ve yol gösteriye ihtiyacı olduğu alandır erken bebeklik döneminde.

Kaza geliyorum demez. Bebek ve çocukları kazalardan korumak önemlidir. Arabada bebek koltukları, kemer kullanımı, düşmeler, yanıcı/yakıcı maddeler, ilaçlar, temizlik malzemeleri, tütünden korunma gibi bebek ve çocukları nasıl koruyacağınız konusunda doktorunuzla konuşmanız gereklidir.

Bebekler ilk aylarda büyüme ve gelişmenin izlenmesi için aylık takip edilmeli, sonrasında da aşı gereksinimi, büyüme, gelişme ve beslenme durumuna göre 1-3 ay aralıklarla izlenmelidir. 1-3 yaşlar arasında 3-6 ay aralarla, sonraki yıllarda 6 ay-1 yıl aralarla takip edilmelidirler. Elbette hastalıkları bulunan bebeklerde takip süreleri değişecektir.

TEDAVİLER